Υπάρχει πολιτική σκέψη στην Κύπρο;

Xρήστος Αλεξάνδρου

Πολιτικός Επιστήμονας

Το ερώτημα είναι ρητορικό και δεν φιλοδοξεί να προκαλέσει συζήτηση. Θέλει μόνο τηλεγραφικά να τονίσει με τρόπο εμφαντικό την απουσία από τον δημόσιο λόγο στην Κύπρο σήμερα συζήτησης που να διεξάγεται με όρους και κριτήρια της πολιτικής θεωρίας. Όχι πως υπήρχε παλαιότερα, αλλά σήμερα που είναι αναγκαία στον τόπο όσο ποτέ άλλοτε, η πιθανότητα  φαίνεται πιο απομακρυσμένη από κάθε άλλη φορά. Έχουμε κυρίως μια πληθωρική παρα-πολιτικολογία καθοριζόμενη από συναισθηματισμούς, νεφελώδης ειρηνισμούς, και δευτέρας διαλογής μετά-εθνικά ιδεολογήματα. Η διαδικασία προ και μετά του δημοψηφίσματος υπήρξε πραγματικά αποκαλυπτική της άγνοιας ως προς το  το πολυδιάστατο των βαθύτερων δυνάμεων που κινούν την πολιτική και την ιστορία.

Εκείνο που πρόδιδε ο λόγος των υποστηρικτών του σχεδίου Ανάν  ήταν η έλλειψη γνώσης, μεταξύ άλλων, για το γεγονός ότι η πολιτική δεν κινήθηκε ποτέ με ηθικολογίες, έσω και αν αυτές πάντα αφθονούσαν αφού είναι αναγκαίες για να εξωραΐζεται  και να εκλογικεύεται η ωμή βούληση για επικυριαρχία, ηγεμονισμό, και έλεγχο. Έτσι η έκπληξη των «θεωρητικών» του σχεδίου Ανάν μπροστά στην όποια αφύπνιση της αξιοπρέπειας και του πατριωτισμού των Ελλήνων Κυπρίων ήταν μεγάλη για το πώς και ακόμα τόσοι πολλοί επιμένουν σε «πρωτόγονα» πράγματα.

Ήταν  επόμενο και αναμενόμενο να αποδώσουν  την συντριπτική άρνηση του σχεδίου Ανάν σε «φανατισμό», «παραπληροφόρηση» και «παραπλάνηση», ενώ η πραγματικότητα είναι  πως η  όποια αλήθεια αυτών των χαρακτηριστικών πρέπει να αναζητηθεί σε πολλούς από εκείνους  που υποστήριξαν  το εν λόγω σχέδιο.

Η θεωρητική θεμελίωση των παρά-πολιτικών απόψεων που λίγο ή πολύ κυριαρχούν σήμερα στην Κύπρο αντλείται κατά μεγάλο μέρος από προοδευτικά φύλλα  στην Αθήνα και πολιτικούς αστέρες (πρώην αριστερούς κατά κανόνα) με νυν οικουμενιστικές νεοφιλελεύθερες και μετα-εθνικές απόψεις. Τα φύλλα  και οι ομάδες αυτές  στην ουσία  δεν κάνουν τίποτα περισσότερο από το να υπονομεύουν τις πολιτιστικές και εθνικές αντιστάσεις για χάριν σε τελευταία ανάλυση παγκόσμιων ηγεμονικών συμφερόντων.

Ο Παναγιώτης Κονδύλης όταν έγραφε για τα εντεινόμενα  αδιέξοδα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής τόνιζε πως όσο πιο πολύ χρειάζεται ο τόπος σοβαρή πολιτική συζήτηση  τόσο ο ορίζοντας θολώνει με πάσης φύσεως συγχύσεις, ενώ τα μεγάλα προβλήματα της στρατηγικής και της πολιτικής χάνονται στα επουσιώδη και στις λεπτομέρειες. Μέσα στην πολλαπλή παθογένεια του πολιτικού λόγου δύσκολα βρίσκεται γόνιμο έδαφος για ουσιαστικό προβληματισμό. Τις πλείστες φορές ούτε καν γίνεται αντιληπτό το εύρος των προβλημάτων από αυτούς που υποτίθεται ότι αναλαμβάνουν να τα συζητήσουν.

( 18 Μαΐου 2005, αδημοσίευτο)